Perseverance, NASA’nın Mars’ı astrobiyolojik perspektiften inceleyecek ve jeolojik süreçleri, yaşanabilirliği, Mars’ta daha önce hayat olup olmadığını araştıracak olan Mars yüzey araştırma aracıdır.
Perseverance, 30 Temmuz 2020’de Atlas 5 roketiyle Florida eyaletindeki Cape Canaveral üssünden fırlatıldı ve uzaya fırlatılışından yaklaşık 6.5 ay sonra Mars yüzeyine inmesi planlandı. Eğer herşey yolunda giderse, 18 Şubat Perşembe günü perseverance, Mars yüzeyine iniş yapacak ve NASA bunu canlı olarak aktaracak.
Şimdi gelin, beraber perseverance’ı yakından tanıyalım ve Mars’a ineceği gün neler olacağını konuşalım.
Öncelikle perseverance Uzay aracı, 5 temel soruya yanıt bulmak için tasarlandı. Bu sorulardan ilki, Mars’ta hayat var mıydı? İkincisi, Mars’ın iklimi nasıldı? Üçüncüsü, başka bir gezegende uçabilir miyiz? Dördüncüsü, Mars’ın jeolojisi nasıl? ve sonuncusu, insanlar Mars’ta yaşayabilir mi?
NASA, bu sorulara yanıt bulmak için, perseverance’a tam 9 farklı cihaz yerleştirdi.
1.si Mastcam-Z
Bu cihaz Mars’ın yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını ve videolarını alacak.
2.si MEDA
Bu cihaz, Mars’taki rüzgar hızını, sıcaklığı, nemi ve Mars’taki hava durumunu ölçecek.
3.sü MOXIE
Bu belki de aralarındaki en ilginç cihaz çünkü, mars’ın atmosferinden karbondioksiti çekip onu oksijene çevirmeyi deneyecek. Bu da gelecekteki insanlı görevler açısından son derece önemli.
4.sü PIXL
Bu x-ışını cihazı, kayaların kimyasal bileşimini inceleyecek ve mikrobiyal yaşam izleri arayacak.
5.si RIMFAX
Bu cihaz su ve buz izlerini bulmak için radarını kullanarak Mars yüzeyinin 10 metre altına bakacak.
6.sı SHERLOC
SHERLOC, organik kimyasalları aramak için morötesi ışığı kullanacak.
7.si SuperCam
SuperCam, mikrobiyal yaşam belirtileri olup olmadığını tespit etmek için 7 metreden daha uzaktaki kayaları bir lazerle inceleyecek.
8.si Ingenuity’nin Pervaneleri
Ters yönde dönen iki pervane, dronun mars yüzeyinin üzerinde uçmasını sağlayacak.
Sonuncusu Ingenuity’nin Kamerası
Ayrıca dronda, Mars’ın fotoğraflarını çekmek için kullanılacak olan kamera bulunuyor.
Perseverance, şimdiye kadar uzaya fırlatılan teknolojik açıdan en gelişmiş keşif aracı olsa da, Kızıl Gezegene güvenle ineceğinin garantisi yok. Sonuçta, Mars’a gönderilen görevlerin yalnızca yüzde 40’ı başarılı oldu. Dahası: NASA, Dünya ile Mars arasındaki radyo iletişimi gecikmesi nedeniyle inişin başarılı olup olmadığını anında bilemeyecek. Bu yüzden görev ekibi uzay aracının atmosfere girdiğini duyduğunda, gerçekte, keşif aracı zaten yerde olacak.
Mars’ın yüzeyi bugün donmuş bir çöl olsa da, bilim adamları önceki NASA görevlerinden Kızıl Gezegenin bir zamanlar akan su ve yüzeyde mikrobiyal yaşamı destekleyebilecek daha sıcak ortamlara ev sahipliği yaptığını öğrendiler. Eğer perseverance mikrobiyal yaşama dair herhangi bir iz bulursa bu bilim dünyasında çığır açan bir keşif olacak.
İniş günü, son derece heyecanlı olacak. Perseverance’ın inmesi planlanan yer, Mars’ın kuzeyinde yer alan 45 kilometrelik Jezero Krateri olarak seçildi ve Jezero Krateri içinde yaklaşık 8 kilometrelik elips bir iniş alanı hedefleyecek. İniş gününe gelecek olursak, İlk olarak Uzay aracı, atmosfere girmeden on dakika önce, Mars’a uçuşu sırasında kullanılan güneş panelleri, radyolar ve yakıt tanklarını barındıran parçaları atacak. Atmosfere girmeden önce araç, kendisini yeniden yönlendirmek ve ısı kalkanının ileriye dönük olduğundan emin olmak için arka kabuktaki küçük iticileri ateşleyecek. Perseverance, Mars atmosferine saatte 21 bin kilometre hızla çarpacak. Ardından yeterince yavaş bir hıza ulaştığında 21 metrelik bir paraşüt açılacak. Arka kabuk atılacak ve iniş aşamasının ana motoru çalışacak. Bu, yüzey araştırma aracına bağlı bir tür Jetpack gibidir. Hız saatte 161 km’ye düşürülecek ve yüzey araştırma aracı, yaklaşık 7 metre uzunluğundaki kabloya asılı olarak aşağı inecek. Sonrasında bu kablo kesilecek ve jetpack’imiz yüzlerce metre uzağı fırlatılacak. Ve yüzey araştırma aracı artık güvenli bir şekilde yüzeye inmiş olacak. Bundan sonra iniş radarı, yüksekliğini hesaplamak için yüzeyin sinyallerini yansıtacak. Gezici, yüzeydeki özellikleri hızlı bir şekilde tanımlamak için özel bir kamera kullanarak, tam olarak nereye gittiğini belirlemek için bunları yerleşik bir haritayla karşılaştıracak. Görev ekibi üyeleri, iniş bölgesinin en güvenli alanlarının haritasını önceden çıkardı. Perseverance, daha tehlikeli bir araziye gittiğini söyleyebilirse, yine de ulaşabileceği en güvenli noktayı seçecek. Herşey yolunda gittiğinde perseverance görevine başlayacak. Ayrıca perseverance topladığı örnekleri kapsüllere dolduracak ve gelecekteki çeşitli görevlerle bu örnekler dünyaya getirilecek. Perseverance’ın topladığı örneklerin dünyaya getirilmesinin ise en az 10 yıl alacağı tahmin ediliyor.
Hüner anlamına gelen Ingeunity’e gelecek olursak, Ingenuity’in Mars yüzeyinde uçması yüksek riskler taşımaktadır. Ancak planlandığı gibi çalışması halinde Mars’ın keşfi konusunda çok büyük katkılar sağlayacaktır. Helikopter, gezgin aracın üstünde bağlı bir şekilde Mars’ta dolaşacak. İnişi takip eden bir kaç ay boyunca, gezegene giriş, alçalma ve konma sırasında ortaya çıkacak kırıntılardan korunmak için hazırlanmış olan bir örtü içerisinde kalmaya devam edecektir. İnişi takip eden 60 ila 90 gün içerisinde, atmosfer ve çeşitli iklim olayları uygun olduğunda, yaklaşık 2 kilogram ağırlığındaki güneş enerjisi ile çalışan helikopter kızıl gezegenin yüzeyinde Mars gezgin aracından bağımsız olarak duracak ve çalışacaktır. İlk uçuşunda, gezgin araç kendisinden yaklaşık 100 metre uzaklaştıktan sonra, yerden yalnızca bir kaç metre havalanması ve bu uçuşun 20 ila 30 saniye arasında sürmesi planlanmaktadır. Ancak bu kısa uçuş, Mars’ın ince atmosferinde gerçekleşen ilk motorlu uçuş olması açısından, tarihi bir an olacak. Daha sonraları, daha uzak mesafeler ve daha yüksek irtifalar için aşama aşama girişimlerde bulunulacaktır. Helikopter aynı zamanda gezgin aracın Mars yüzeyinde seyredebileceği en uygun güzergahın kuş bakışı olarak tespit edilmesine imkan sağlayacaktır.
Perseverance, Kızıl Gezegen hakkındaki gizemlerin bazılarını temizlemeye yardımcı olabilir; bunların en büyüğü, Dünya’nın dışında yaşam olup olmadığıdır. Peki ya perseverance eski yaşam belirtisi bulamazsa? Mikrobiyolog Andrew Steele’in söylediği gibi:
“Yaşanabilir bir ortam bulursanız ve onu yerleşik bulmazsanız, bu size bir şeyler söyler” dedi. “Hayat yoksa neden hayat yok? Cevap daha fazla soruya yol açar.”
0 Yorum